14 تکنیک کتابخوانی کودکان
- بدون دیدگاه
چگونه کودکی کتابخوان داشته باشیم؟ آیا می‌توانیم کتاب خواندن را برای کودکانمان شیرین‌تر کنیم؟ قطعاً! تکنیک‌هایی هستند که می‌توانند کودک را به کتاب خواندن تشویق کنند. در این مطلب از انتشارات غنچه این تکنیک‌ها را با هم مرور می‌کنیم. چه کودکتان خود سواد داشته باشد و چه هنوز خردسال باشد، این تکنیک‌ها شما را به در مسیر درست پیش می‌برند.
1- هر روز برایش کتاب بخوانید
هر کاری که به طور منظم و پیوسته انجام شود به عادت تبدیل می‌شود. کتاب خواندن هم همین‌طور است. پس هر چه قدر هم که برنامه‌تان شلوغ بود، باز هم مدتی هر چند کم را به کتاب خواندن اختصاص دهید. روزهای جمعه هر هفته هم که وقت استراحت است اوقات خوبی برای کتابخوانی است.
2- نقش‌ها را بازی کنید
یکی از جذاب‌ترین تکنیک‌های علاقه‌مند کردن کودکان به کتابخوانی این است که جای شخصیت‌ها بازی کنید. صدایتان را عوض کنید و به جای شخصیت‌ها صحبت کنید. یا با حرکتتان صحنه قصه را بازسازی کنید. بگذارید کتاب خواندن برایشان به یک تفریح تبدیل شود و نه اوقاتی خسته‌کننده.
3- برای کتاب خواندن آیین داشته باشید
منظورمان از آیین این است که رسم و رسوم خاصی برای کتاب خواندن داشته باشید و آن را به یک برنامه هیجان‌انگیز تبدیل کنید. مثل وقتی که برای کودکمان صندلی غذا می‌خریدیم تا او بداند که هر وقت روی آن صندلی می‌نشیند، موقع غذا خوردن است.
مثلاً می‌توانید یک خیمه برایش تهیه کنید (یا خودتان با چادر و… بسازید). موقع کتاب خواندن با کودکتان داخل آن خیمه بشینید و عصرانه بخورید. این دیگر فقط کتابخوانی نیست؛ بلکه یک مراسم است که احتمالاً کودکتان اشتیاق دارد هر روز برگزار شود.
4- کودک را با انواع کتاب‌ها آشنا کنید
معمولاً برای کودکانمان فقط کتاب‌های شعر و قصه می‌خوانیم. اما کتاب‌های کمیک، مجلات، آموزش‌ها و خیلی موضوعات دیگر هم هستند که شاید موضوع مورد علاقه کودکتان باشند. هیچ کدام از این موضوعات را به هیچ عنوان به کودک تحمیل نکنید. در عوض او را با انواع کتاب‌ها آشنا کنید و ببینید به چه چیزی بیشتر اشتیاق دارد.
5- مطالعه خانوادگی داشته باشید
با خانواده دور هم جمع شوید و کتاب بخوانید. حالا یا با هم یک داستان را بخوانید یا به صورت جداگانه کتاب‌های مختلف بخوانید. همین که زمانی را در خانه به طور ویژه به کتابخوانی اختصاص دهید، این به یک فعالیت جدی و رسمی تبدیل می‌شود.
6- کتاب تکراری؟ حتماً!
این که کودکتان بخواهد یک کتاب را بارها و بارها بخواند نه تنها بد نیست؛ بلکه فوق‌العاده است! چرا؟ به دو دلیل. اول این که وقتی کودک می‌خواهد یک کتاب را چندین بار بخواند یعنی با داستان آن ارتباط برقرار کرده است. این همان چیزی است که وقتی می‌خواهیم بدانیم چگونه کودکی کتابخوان داشته باشیم؟ به آن نیاز داریم.
دلیل دوم این که خواندن چندباره یک کتاب دقت و سرعت کتابخوانی را بیشتر می‌کند. بنابراین به خصوص اگر کودکتان می‌تواند خودش کتاب بخواند و اگر دوست داشت یک کتاب را بارها بخواند خوشحال شوید.
7- کودک را به کتابخانه ببرید
راه رفتن بین قفسه‌های کتاب و بوی کاغذ تجربه‌ای فوق‌العاده برای کتاب‌دوستان است. پس این تجربه را برای کودکتان هم رقم بزنید. او را به کتابخانه محلی خود ببرید. قفسه‌هایی که مناسب سن او هستند را نشانش دهید و اجازه دهید خودش انتخاب کند.
8- داستان را به واقعیت تبدیل کنید
وقتی دارید کتاب می‌خوانید اگر جایی خاطره مرتبطی داشتید برایش تعریف کنید. یا مثلاً اگر داستان درباره فوتبال است، به او اولین باری را یادآوری کنید که فوتبال بازی کرده است. با این کار داستان‌ها را به تجربه واقعی کودک نزدیک می‌کنید.
9- خانه را بدون کتاب ترک نکنید!
می‌خواهید بدانید چگونه کودک کتابخوان داشته باشیم؟ یکی از ساده‌ترین راه‌هایش پر کردن اوقات بیکاری با کتاب خواندن است. قرار است به مطب بروید یا هر جای دیگری که باید منتظر بمانید یا حتی سفرهای طولانی شهری و بین شهری و… ، یک کتاب یا مجله را با خود بردارید. این کار این پیام را دارد که همیشه می‌توانیم وقتمان را با کتابخوانی پر کنیم.
10- کودک را درگیر کنید
وقتی دارید با هم کتاب می‌خوانید، از کودک نظر بپرسید. “چرا جک فکر می‌کرد خرید دونه‌های لوبیا تصمیم درستیه؟ به نظرت وقتی مادرش فهمید جک چیکار کرده چه حسی داشته؟”. با این کار کودک خودش را جای شخصیت‌ها می‌گذارد و بیشتر با داستان درگیر می‌شود.
11- کتاب‌های دنباله‌دار را برایش بخوانید
کتاب‌هایی را انتخاب کنید که مجموعه هستند و یک شخصیت ثابت دارند. این داستان‌های دنباله‌دار و شخصیتی که در همه این داستان‌ها هست کودک را با خود درگیر می‌کند و حسی آشنا را برایش تداعی می‌کند.
اگر کودکتان خردسال است، می‌توانید مجموعه کتاب‌های «میومی» را برایش تهیه کنید و بخوانید. اگر کودکتان کمی بزرگ‌تر و در سن دبستانی است، می‌توانید مجموعه آشنای «کتاب نیکلا کوچولو» را برایش تهیه کنید.
12- کودک را تشویق کنید کلمات را تکرار کند
اگر خردسالی دارید که هنوز نمی‌تواند کلمات را درست بگوید، موقع کتاب خواندن تشویقش کنید که کلمه‌های جدید را تکرار کند. درباره معنی کلمات یا شباهت کلمات صحبت کنید. مثلاً اشاره کنید که کلمه «شیر» چند معنی دارد که همه آنها یک شکل نوشته می‌شوند. اگر می‌خواهید بدانید چگونه کودک کتابخوان داشته باشیم باید بدانید که ارتباط گرفتن با کلمات روش فوق‌العاده‌ای است.
13- به رده سنی کتاب ها توجه کنید
کتاب ها رده های سنی مشخصی دارند. برای مثال کتابی که برای کودک 6 ساله مناسب است، نمی‌تواند انتخاب خوبی برای کودک 8 ساله باشد. تهیه کتابی که دقیقاً مناسب سن کودک نیست به راحتی می‌تواند او را از کتاب خواندن زده کند.
گروه سنی هر کتاب در صفحات اول کتاب به صورت یک حرف (الف تا ه) نوشته است. اگر مایلید بدانید که هر حرف نشان‌دهنده کدام رده سنی است، مطلب «رده های سنی کتاب کودکان» را مطالعه کنید.
14- اگر اشتباه می‌خوانند همراهشان باشید
وقتی کودک تازه شروع به خواندن می‌کند و حتی سال‌های بعد دبستان، بسیاری از کلمات را درست نمی‌خواند. بسیاری از کودکان در ادای بعضی کلمات به طور خاص مشکل دارند. اگر کودک موقع کتابخوانی اشتباه کرد، به آرامی تصحیحش کنید. سعی کنید کتاب‌هایی تکراری بخوانید و هر بار که کودک آن کتاب را بهتر از قبل خواند، با یک جایزه کوچک تشویقش کنید.
در آخر
درست است که بعضی افراد علاقه‌ای ذاتی به کتا و کتابخوانی دارند؛ اما این موضوع به این معنی نیست که اگر کودکی این علاقه ذاتی را نداشته باشد، نمی‌تواند کتابخوان خوبی باشد. خیلی از ما به خاطر به دنبال این هستید که چگونه کودک کتابخوان داشته باشیم، باید بدانید که سن خردسالی و کودکی می‌توانند تعیین‌کننده باشد.
