تشویق کودکان به خواندن کتاب، در عین حال که ساده و آسان است اما بسیار مهمه و احتیاج به وقت گذاشتن و تمرکز دارد. والدین، مربیان و کسانی که در این زمینه فعالیت می کنند باید برای تشویق کودکان به کتاب خواندن از روش های صحیح و درست استفاده کنند.
استفاده از روش های نامناسب و غیر اصولی در این زمینه نه تنها کودکان را مشتاق به کتاب خواندن نمی کند بلکه استفاده از روش های غیر اصولی کودکان را از کتاب خواندن بیزار می کند.
همانطور که می دانید با گسترش استفاده از موبایل و فضای مجازی امروزه نقش کتاب در زندگی روزمره همه ی ما و خصوصاً کودکان کمتر رنگ شده است و به اذعان کارشناسان فرهنگی این حوزه بیم آن می رود که متاسفانه کتاب از سبد اکثر خانواده حذف شود.
حذف شدن کتاب از سبد خانواده ها زیان های جبران ناپذیری را در بلند مدت به وجود می آورد که غیر قابل برگشت و جبران است.
در ادامه توضیح خواهیم داد که استفاده از چه روش هایی کمک می کند تا کودکان تشویق به کتاب خواندن شوند.
چند روش مهم برای تشویق کودکان به کتاب خواندن
با توجه به اینکه بسیاری از اعمال و رفتار کودکان کپی برداری از اطرافیان و مخصوصاً والدین شان است، به همین جهت والدین می توانند الگوی مناسب و خوبی برای فرزندان خود باشند.
اگر کودک از همان ابتدا با والدین کتاب به دست آشنا شود بدون شک تاثیر بسیار مثبتی در روند کتاب خوان شدنش می گذارد.
*آشنا کردن کودکان از سنین خردسالی؛ کودکان را از همان ابتدا با کتاب آشنا کنید، کتاب را در معرض دید کودکان بگذارید تا احساس کند کتاب از لوازم مورد نیاز روزانه است.
شاید بعضی از والدین معتقد باشند که کودکان کتاب ها را پاره می کنند و یا در دهان خود می کنند اما خوشبختانه مدتی است که ناشران و دست اندرکاران این حوزه برای نوزادان و کودکان نو پا چاره ای اندیشیده اند و کتاب هایی از جنس پارچه و پلاستیک طراحی و تولید کرده اند و والدین می توانند با خیال آسوده ان ها را در اختیار نوزدان و کودکان نوپای خود قرار بدهند.
*از ویژگی های مثبت کتاب برای کودکان خود بگویید؛ دید کودکان را نسبت به کتاب مثبت کنید، با خرید کتاب های آموزشی، که علاوه بر آموزش باعث سرگرمی کودک می شود می توانید کودکان را به کتاب علاقه مند کنید.
وقتی کودکان درگیر حل مسئله و آموزش از طریق کتاب می شوند بدون شک میل به کتاب در آن ها افزایش می یابد.
*کودکان را با کتاب احاطه کنید؛ محیط داخل خانه، اتاق کودک وهرجایی که کودک با آن در تماس است را پر از کتاب های گوناگون کنید حتما داخل خانه کتاب خانه داشته باشید و طوری کتابخانه را طراحی کنید که کودکان بتوانند به راحتی به آن دسترسی داشته باشند و این امکان برای ان ها فراهم باشد تا کتاب ها را لمس کنند.
کودکان با دیدن کتاب های گوناگون و متنوع بیشتر به سمت کتاب جذب می شوند.
*به کودکان کتاب هدیه بدهید؛ دادن کتاب به عنوان هدیه یکی دیگه از روش هایی است که در این زمینه کمک می کند. از آنجایی که هدیه دادن و هدیه گرفتن همیشه خوشایند است و در خاطره می ماند. بدون شک دادن کتاب به عنوان هدیه به کودک یکی از روش های مناسب است.
*در مورد کتاب با کودکان گفتگو کنید؛ از کودک بخواهید در مورد کتاب که خوانده است صحبت کند نظرش را بیان کند و در مورد داستان، شخصیت، تصاویر حرف بزند و ایده های خودش را بیان کند شما هم در این گفتگو مشارکت داشته باشید و با کودک خود به گفتگو کنید.
*از کودکان درخواست کنید کتاب بخوانند؛ در طول هفته روزهایی اختصاص به خواندن کتاب بدهید و از کودک بخواهید در این روزها کتاب مورد علاقه و یا یک کتاب جدید را انتخاب کند و بخواند. از کودک بخواهید کتاب را با صدای بلند برای شما بخواند و در این مدت شما سکوت کنید.
اگر کودک هنگام خواندن تپق زد و یا با کلمه ای رو نتوانست بخواند با مهربانی و تشویق او را راهنمایی کنید.
*آشنا کردن کودک با قهرمان داستان؛ اگر کتاب که برای کودک انتخاب کرده اید که قهرمان دارد بهتر است درباره ی قهرمان داستان با کودک صحبت کنید و کود را علاقه مند کنید تا ماجرای قهرمان را تا آخر پیگیری کند این کار باعث می شود کودک به خواندن کتاب علاقه مند شود.
*به علایق کودکان توجه کنید؛ علاقه کودک در انتخاب کتاب و اشتیاق به آن بسیار مهم است ببینید کودکتان به چه موضوع هایی علاقه دارد و هنگام خرید کتاب چه کتاب هایی را به دست می گیرد ، حتما هنگام خرید و انتخاب کتاب کودک را همراه خود ببرید تا هم با سلیقه خودش کتاب را انتخاب کند و هم با محیط کتابفروشی و دنیای کتاب آشنا شود.
همچنین متوجه ی این موضوع می شود که افراد دیگری هم هستند که کتاب می خونند.
*کتاب خواندن را به عنوان یک امر خارق العاده تلقی کنید؛ یک فضا و مکان خاص برای کتاب خواندن کودک مهیا کنید، قسمت هایی از خانه که کودک بیشتر تمایل دارد آنجا خلوت کند را به این امر اختصاص دهید.
و ساعت هایی که کودک از لحاظ جسمی و روحی رو فرم تر است را به کتاب خواندن تشویق کنید زیرا غیر از اینصورت کودک نه تنها تشویق به کتاب خواندن نمی شود بلکه از کتاب هم بیزار می شود.
مواردی که در بالا مطرح شد خلاصه ای از مهم ترین نکاتی است که در زمینه ترغیب کودکان به کتاب خواندن مطرح شد. امیدوارم با خواندن این مقاله گامی کوچک در زمینه فرهنگ کتاب خوانی و ترویج کتاب بین کودکان برداشته باشیم.
نشر غنچه با تولید و نشر کتاب های مفید و مناسب داستانی و آموزشی برای کودک و نوجوان سعی کرده است در این زمینه گامی هرچند کوچک اما مفید بردارد به امید اینکه با حمایت شما صنعت نشر را در این عرصه حمایت کنید.