یکی از دغدغه های خانواده ها در سن 2 تا 3 سالگی آموزش دستشویی رفتن کودک است. همه والدین تجربه تلخ شستشویی فرش و مکان های مختلف منزل را دارند. حتی کودکان هیچ گاه تنبیهات والدین را بخاطر این عمل فراموش نکرده اند. اما از لحاظ علمی هر موضوعی راه حلی دارد و چنانچه بر اساس آن راه حل پیش بروید دیگر این مشکلات برای شما و فرزندتان پیش نخواهد آمد. ما در این مقاله سعی داریم روش های درست دستشویی رفتن کودک را به شما والدین عزیز آموزش دهیم پس تا انتها با ما همراه باشید.
سن مناسب برای دستشویی رفتن کودک
دستشویی رفتن کودک به موارد متعددی چون شرایط فیزیکی، رشد ذهنی، توان کنترل مثانه و موارد مشابه ربط دارد. ولی بطور معمول سن سه سالگی بازه زمانی مناسبی برای بردن کودک به توالت است. چون کودک در این سن به استقلال نسبی رسیده و برای آموزش دیدن آمادگی دارد. نکته ممهمی که باید مورد توجه والدین محترم قرار بگیرد این است که هرگز نباید کودک را با اجبار و زور وادار به دستشویی رفتن کرد زیرا عواقب بدی را پیش روی خواهد داشت.
علائم آمادگی کودک برای دستشویی رفتن
زمان مناسب برای آموزش دستشویی رفتن به کودکان متفاوت بوده و در همهی بچهها یکسان نیست. کودکان مختلف در زمانی که برای دستشویی رفتن آماده میشوند، علائمی را نشان میدهند که والدین میتوانند با دریافت این نشانهها، آموزش دستشویی رفتن را آغاز کنند. برخی کودکان عنوان میکنند که نمیخواهند برایشان پوشک ببندید. در بسیاری از موارد این کودکان علاقه به مستقل شدن را نشان میدهند. کودکانی که آماده یادگیری دستشویی رفتن هستند، مدتهای طولانی پوشک خود را کثیف نمیکنند و سعی میکنند خود را نگه دارند. لازم به ذکر است اگر نشانههای لازم را در کودک مشاهده کردید؛ آموزش را آغاز کنید و به دیگر مسائل توجه نکنید. اگر این کار را زودتر از موعد آغاز کردید، بدانید که نهتنها زودتر به نتیجه نخواهید رسید؛ بلکه این فرایند طولانیتر نیز میشود.
برنامه ریزی دستشویی رفتن کودک
آرامش ما در هنگام آموزش به کودک در هر زمینهای لازم و ضروری است. در هنگام آموزش دستشویی رفتن به کودک، از کتابهایی که در این رابطه وجود دارند استفاده کنید. زمانی که برای کودک در این باره کتاب میخوانید، علاوه بر مشتاق کردن کودک به یادگیری، به او نشان میدهید که اهمیت این موضوع بسیار زیاد است. کودک بهمرور درک میکند که برای پیوستن به دنیای بزرگترها، باید رفتن به دستشویی را یاد بگیرد. در این زمان، کودک این توانایی را برای خود یک مزیت در نظر گرفته و برایش تلاش میکند. آنگاه زمانی است که میتوانید از چندی دیگر از راهکار توالت رفتن کودک استفاده کنید.
آموزش کودک با صندلی مخصوص دستشویی
خرید یک صندلی شخصی با طرح و رنگ دلخواه میتواند کودک را بسیار مشتاق کند. کودکان روی صندلی خود راحت مینشینند و مجبور نیستند اندامشان را منقبض کنند. در برخی موارد ممکن است برای صندلی کودک جای کافی نداشته باشید؛ بهتر است یک چهارپایه زیر پای کودک بگذارید، تا احساس راحتی کند. این عمل برای آشنایی و برقراری ارتباط با محیط دستشویی است. کودک نباید احساس منفی داشته باشد. ایرادی ندارد اگر کودک بخواهد در حین استفاده از توالت، با اسباببازیاش بازی کند. بگذارید کودکتان راحت و با لباس روی صندلی بنشیند. در حین آموزش دستشویی رفتن به کودک، سعی کنید که خیال او را راحت کنید. ممکن است کودکان برای شروع استقلال در این کار، ترس داشته باشند. از تجربه کودکی خود برای او بگویید و از شوخی و خنده استفاده کنید.
باز کردن پوشک کودک
والدین سعی کنند در بعضی از مواقع پوشک کودک را باز کنند. البته این امر منوط به شرایط مناسب منزل است بخصوص منزل باید از لحاظ دمایی مناسب کودک باشد. سعی کنید اینکار در فصول گرم سال اتفاق بیفتد. ممکن است کودک میلی به دستشویی رفتن نداشته باشد ولی گاها به محض اینکه زمان دستشویی او فرا میرسد سراسیمه والدین خود را صدا می کند تا او را پوشک کنند تا کار خود را انجام دهد. این خود یک گام به سمت جلو است. زیرا کودک متوجه شده است که نباید در هر جایی دستشویی کند. این تمرین به مرور زمان می تواند او را برای رفتن به توالت یا دستشویی آماده کند.
دادن جایزه و پاداش به کودک
برای آموزش دستشویی رفتن به کودک نیز این روش مهم و کاربردی است. نیازی نیست که تشویقها و پاداشها بسیار سنگین و گرانقیمت باشند. میتوان از یک بوسه و در آغوش گرفتن بهعنوان تشویق استفاده کرد. کودک شما بسیار تحت تأثیر قرار میگیرد، زمانی که در خلوت یا حضور دیگران از او تعریف و تمجید میکنید. برخی از پدرها و مادرها برای تشویق کودکان برنامههای مشخصی دارند. مثلاً برخی برای هر کار مثبت کودک، به او یک ستاره میدهند و پس از گرفتن تعداد مشخصی از این ستارهها، برای کودک جایزه تهیه میکنند. برخی برای تشویق خوراکیهای سالم و غذاهای مورد علاقه کودک را در نظر میگیرند. تشویق کردن نیز یک راهکار توالت رفتن کودک است.
آموزش مستقیم توالت رفتن به کودک
در زمانی که به آموزش دستشویی رفتن کودک مشغول هستید، از آموزش مستقیم و عملی غافل نشوید. همیشه ساعتی از روز را که مناسب میدانید، برای آموزش موارد بهداشتی و دستشویی رفتن اختصاص دهید. مثلاً به دختربچهها آموزش دهید که باید همیشه خود را از جلو و پشت بشویند تا دچار بیماری عفونی و میکروبی نشوند. در غیر این صورت ممکن است میکروبهایی از مقعد به واژن برسند. به کودکان خود از ابتدا شستن دستها پس از دستشویی رفتن را بیاموزید. ممکن است گاهی اوقات کودک مقاومت کند و تمایلی نشان ندهد؛ در این حالت او را مجبور نکنید و اجازه دهید قدری استراحت کند. برخی از این مواقع مسئولیت را به خود کودک بسپارید تا بداند که او باید بپرسد و به دنبال یادگرفتن باشد.
شورت آموزشی یا پوشک شرتی
یکی از روشهای آموزش دستشویی رفتن کودک، استفاده از پوشکهای شورتی است. زمانی که از این نوع پوشک استفاده میکنید، خیالتان راحت باشد. چون کودک در صورت عدم توانایی در کنترل خود، جاهای دیگر را کثیف نمیکند. علاوه بر این، تا زمانی که کودک بهموقع به دستشویی برود، میتواند آن را مانند یک لباس درآورده و به دستشویی برود.
موارد ممنوعه زمان آموزش دستشویی رفتن کودک
در زمان آموزش دستشویی رفتن کودک و پس از آن، باید از انجام مواردی پرهیز کنید. دعوا کردن کودک و سرزنش کردن او میتواند تأثیرات مخربی روی او گذاشته و برنامههای قبلی را هم خراب کند. در طول مدت آموزش، هیچگاه کودک را مجبور به رفتن به دستشویی نکنید و مسئولیت کار را به خودش واگذار کنید. از کودک نخواهید که بیش از ۵ دقیقه در دستشویی بنشیند، این کار به او حس ناراحتی میدهد. در این زمان، لباسهای راحت به تن کودک کنید تا در زمان دستشویی رفتن مضطرب و نگران نشود. هرگز از کلماتی با بار منفی، مانند بدبو، پیف و … استفاده نکنید. در یککلام، برای آموزش کودک باید اول به احساسات او توجه کنید. همچنین باید تندروی و کندروی را هم کنار بگذارید.
کودکان نوپا، برای دستشویی رفتن و مستقل شدن نیاز به کمک و آموزش دلسوزانه والدین دارند. آموزش دستشویی رفتن به کودک، باید مانند دیگر موارد تربیتی، از اصول مناسبی پیروی کند. زمانی که کودک به سنین جدایی از پوشک میرسد، والدین و بیشتر مادرها، نگرانی خود را از کثیف شدن منزل ابراز میکنند. اما حقیقت این است که میتوان از روشهای مؤثری استفاده کرد تا میزان این اتفاقات نامطلوب کاهش یابد. در ثانی آموزش کودکان همیشه بسیار مهمتر از موارد دیگر است. گاهی یک رفتار غلط باعث میشود تمام رشتههای آموزش صحیح والدین پنبه شود. در این مطلب قصد داشتیم که والدین را با اصلیترین باید و نبایدهای آموزش دستشویی رفتن به کودکان آشنا کنیم.