کتاب خواندن برای جنین یکی از بهترین کارهایی است که میتوانید در دوران بارداری انجام دهید. زمانی که نوزاد تازه دارد شکل میگیرد، شما میتوانید تجربه کتابخوانی را برای او رقم بزنید. اما چرا میگوییم کتاب خواندن برای جنین روی او تأثیر میگذارد؟ این تأثیر چطور خودش را نشان میدهد؟ در این مطلب از انتشارات غنچه همراهمان باشید.
کتابخوانی برای جنین
اولین کسی که جنین با او ارتباط برقرار میکند، مادر است. تجربیات و فعالیتهایی که مادر در طول دوران بارداری انجام میدهد، به نوعی تجربه جنین هم محسوب میشود. حالا بعضی از ایت تجربیات تأثیرشان بیشتر است و بعضی کمتر. اما خواندن کتاب داستان برای جنین یا شعرخوانی برای او مستقیماً بر رشد و توسعه مغزیاش اثر میگذارد.
وقتی شروع میکنید و برای جنین کتاب میخوانید، او این را میفهمد و اینجاست که اولین پیوندهای شما با فرزندتان شکل میگیرد. این پیوند میتواند به یک مراسم آرامشبخش تبدیل شود. برای مثال روز و ساعت خاصی را به کتابخوانی اختصاص دهید و با آرامش کتاب داستان یا شعری را برای او بخوانید.
اما برای این که به اندازه کافی برای این کار انگیزه داشته باشید، بیایید ببینیم که چرا میگوییم کتاب خواندن برای جنین انقدر خوب است.
1/ بیشتر شدن آرامش جنین
بسیاری از تحقیقات نشان میدهند که کتاب خواندن برای جنین (به خصوص با صدای مادر) ضربان قلب جنین را کاهش میدهد. این شاید به این دلیل است که گذراندن این اوقات برای مادر هم آرامشبخش است.
اما بهتر است غیر از مادر اعضای دیگر خانواده هم برای جنین کتاب بخوانند. چون هر کس که این تجربه را رقم بزند، در واقع دارد اولین پیوندهایش را با آن نوازد شکل میدهد. برای مثال خواهر یا برادر بزرگتر این فرزند میتواند برای او کتاب بخواند تا جنین با صدای آنها آشنا شود و رابطهای محکم و دوطرفه بین آنها ایجاد شود.
2/ بیشتر شدن آرامش مادر
خواندن کتاب برای جنین میتواند به مادر کمک کند که ارتباط نزدیکتری با جنین خود برقرار کند. این فعالیت میتواند به تقویت ارتباط عاطفی مادر و جنین کمک کند. همچنین به ایجاد حالت آرامش و اطمینان در مادر کمک میکند که به طور غیرمستقیم به جنین منتقل میشود. پس این یک فرصت طلایی برای مادر و فرزند است.
3/ افزایش هوش کودک
داستانی هست که میگوید “پابلو کاسالس” نوازنده ویولنسل، ناگهان شروع کردن و یک قطعه موسیقی نواخت و ادامه آن را هم بلد بود، بدون این که قبلاً آن را زده باشد. او بعداً متوجه شد که مادرش در هفتههای آخر بارداری همین قطعه را با ویولنسل مینواخته است.
به گفته دکتر “مایکل رویزن” صحبت کردن، کتاب خواندن و نواختن سازهای موسیقی میتواند به تحریک حواس جنین و بهبود رشد مغز او کمک کند. قرار کرفتن در معرض صداها به برقراری ارتباط از یک مجموعه از نورونها (سلولهای عصبی مغز) به مجموعهای دیگری از آنها کمک میکند. این همان چیزی است که در مغز همه ما موقع یادگیری اتفاق میافتد و کتاب خواندن برای جنین هم از این قاعده مستثنی نیست.
4/ کمک به شروع صحبت کردن و آشنایی با کلمات
مطالعهای در دانشگاه “اورگان” نشان داده که زمانی که مادران باردار صدای ضبطشدهای را از یک سری کلمات برای جنین پخش میکردند، نوزادان پس از تولد بهتر توانستهاند تفاوت بین آن کلمهها را تشخیص دهند. انگار که یادگیری آنها از قبل از به دنیا آمدنشان شروع شده است.
این مورد با سیگنالهای عصبی که ساطع میشد قابل تشخیص بود. نوزادانی که این کلمات را در دوران جنینی شنیده بودند، قویترین پاسخ را نشان میدهند.
بنابراین خواندن کتاب به صورت بلند و رسا میتواند فرصتی مناسبی برای معرفی زبان و گفتار به جنین باشد. صداها و الفباهایی که مادر در هنگام خواندن کتاب تولید میکند، میتواند به تقویت و توسعه مهارتهای زبانی جنین کمک کند.
5/ تقویت قدرت شنوایی
حس شنوایی جنین از هفتههای اولیه، زمانی که هنوز خیلی کوچک است شروع میشود. اصلاً تمام مزایای کتاب خواندن برای جنین به همین دلیل است. خواندن کتاب با صدای بلند و رسا میتواند حس شنیداری جنین را تحریک کند. از طرفی میتواند او را به صورت ضمنی با صدای مادر آشنا کند.
6/ ایجاد ابزاری برای آرامش نوزاد
یکی از جالبترین مزایای کتابخوانی برای جنین این است که میتواند ابزار آرامشبخشی باشد برای بعد از تولدش. مطالعات نشان میدهند که کلماتی که ادا میشوند یا ریتمهایی که برای او خوانده میشوند در ذهنش میماند. به همین خاطر وقتی بعد از تولدش همان داستان یا شعر را برای میخوانند، حس آشنایی پیدا میکند و آرام میشود.
کتاب خواندن برای جنین را از کِی شروع کنیم؟
هر زمان که این فعالیت را شروع کنید زود نیست! اما اگر بخواهیم پاسخ دقیقتری بدهیم، باید بگوییم که در حدود ششماهگی کودک از قبل صداهای رحم (از ضربان قلب مادر گرفته تا صداهای گوارشی) آشنا شده و آنها را شناخته است. بنابراین از این ماه صداها از خارج شکم واضحتر شنیده میشوند.
جالب است بدانید که از این زمان صداها از خارج رحم کاملاً واضح هستند و به راحتی توسط جنین شنیده میشوند. البته صداها حدود 10 دسیبل کمتر هستند.
از هفته 25ام به بعد، ارتباط جنین با دنیای اطراف و اطلاعات اولیه او به شکل صدا درمیآیند. یعنی راه ارتباطی جنین با دنیای بیرون از طریق صدا است. در این مرحله صداهای آرامبخش و ریتمیک یک داستان ساده که به صورت رسا خوانده میشوند برای جنین فوقالعاده هستند. البته لحن و آهنگ صدا مهمتر از کلمات است. اما همانطور که بالاتر دیدیم، کلمات هم در ذهن جنین میمانند.
چه کتابهایی بخوانیم؟
پاسخ این سؤال تا حد بسیار زیادی به خود شما بستگی دارد. این که شما چه کتاب و چه موضوعی را بیشتر دوست دارید. چون این شمایید که باید با متن احساس راحتی کنید و از خواندن آن لذت ببرید. اما یک نکته مهم داریم!
شما به عنوان فردی که تصمیم گرفتهاید کتابخوانی برای فرزندتان را از دوران جنینی شروع کنید، حتماً تصمیم دارید که در نوزادی او هم برایش کتاب بخوانید. بالاتر دیدیم که جنین متنی را که میشنود فراموش نمیکند و بعداً از شنیدنش آرامش میگیرد. پس بهترین انتخاب برای کتاب خواندن برای جنین، داستانهای مناسب خردسالان و کودکان هستند.
از طرف یادتان باشد که ریتم شعرها هم به خودی خود توجه جنین را جلب میکنند. پس کتابهایی را از شعرهای ساده تهیه کنید و برای جنین بخوانید. ضمناً در انتخاب کتاب به تصاویر شاد و ساده هم دقت کنید. چون بعداً برای نوزاد جذاب خواهند بود.
انتشارات غنچه مجموعهای از کتابهای مناسب نوزادان و کودکان را به شما معرفی میکند که میتوانند انتخاب مناسبی برای شروع کتابخوانی برای جنین باشند.